Κουλτούρα μπάτσου ή κουλτούρα ποιότητας

Η αστυνομία είναι ένας πολυπληθής οργανισμός αλλά λειτουργεί χωρίς πολιτική για το ανθρώπινο δυναμικός της. Όσο κι αν διαγκωνίζονται για την αγάπη τους προς τους ένστολους, οι κυβερνητικοί εταίροι, τα έχουν κάνει θάλασσα και σε αυτό το κεφάλαιο, όχι τώρα που συγκυβερνούν, αλλά και παλιότερα όταν τους χώριζε άβυσσος…

Το γεγονός και μόνο ότι οι ίδιοι οι αστυνομικοί εξωτερικεύουν όλο και πιο φωναχτά τα αισθήματα ανασφάλειας και αβεβαιότητας που τους προκαλεί η δουλειά τους είναι αρκετό για να αντιληφθούμε το μέγεθος της ευθύνης εκείνων που διαχειρίστηκαν τις αστυνομικές υποθέσεις της χώρας μας τα τελευταία χρόνια. Με τα Μνημόνια τους έχουν διαλύσει κυριολεκτικά την προσωπικότητα. Ειδικά τους νέους, τους έχουν κάνει να μην τολμούν ούτε που να σκεφθούν την οικογενειακή αποκατάστασή τους, παιδιά και άλλες έγνοιες.

Αντί να κάνουν την αυτοκριτική τους όμως οι έχοντες στιγματίσει αρνητικά και τις ζωές των αστυνομικών, προσπαθούν να υπονομεύσουν και να πνίξουν οτιδήποτε διαφορετικό προταθεί  για την προστασία τους και για τη λειτουργία της αστυνομίας στο σύνολό της. Όποιος μιλά για μια νέα αστυνομία με  κριτήρια πρωτίστως κοινωνικά και όχι κυβερνητικά, όπως γίνεται συνήθως, αντιμετωπίζεται εχθρικά. Η αστυνομία όμως υπάρχει για να καλύπτει ανάγκες της κοινωνίας με την ευρεία έννοια, όπως άλλωστε και οι κυβερνήσεις. Αν η αστυνομία δεν καλύπτει τις κοινωνικές ανάγκες  κανείς δεν εγγυάται ότι η κοινωνία θα επιδεικνύει απεριόριστη ανοχή σε κάτι που δεν θα της είναι πλέον χρήσιμο. Θα έχει τη μοίρα των κυβερνήσεων εκείνων που διαψεύδουν διαρκώς τις ελπίδες των πολιτών.

Η διαχείριση του αστυνομικού προσωπικού γίνεται σήμερα εμπειρικά και άρα αποσπασματικά, ανάλογα με τις τρέχουσες αστυνομικές ανάγκες, όπως αυτές καθορίζονται από την πολιτική που ακολουθεί ο εκάστοτε υπουργός. Αυτό το γνωρίζουν όλοι οι αστυνομικοί, αλλά δεν συναισθάνονται ότι μπορεί να υπάρξει μια διαφορετική πολική. Να υπάρχει δηλαδή μακροπρόθεσμος και μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός, να αποτελεί κύριο μέλημα της ηγεσίας η διοίκηση με επιστημονικά κριτήρια. Να είναι σαφές σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης ότι αποτελεσματικός αστυνομικός είναι ο ικανοποιημένος αστυνομικός όχι μόνο εν ώρα υπηρεσίας, αλλά και στον εξωυπηρεσιακό του χρόνο. Να μπορεί να χαίρεται την οικογένεια και τα παιδιά του χωρίς το υπηρεσιακό άγχος.  Και να υπάρχει διαρκές ενδιαφέρον για την κατάκτηση του στόχου αυτού σε όλα τα στάδια της αστυνομικής λειτουργίας, από την εισαγωγή των πρώτων δοκίμων ως την συνταξιοδότησή τους.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Με διάλογο και επιστημονική προσέγγιση όλων των προβλημάτων. Π.χ. σε όλη την υπηρεσιακή τους διαδρομή να αξιολογούνται οι αστυνομικοί για τις δεξιότητες και τις εμπειρίες τους και να αξιοποιούνται για την αναβάθμισή τους και ως μονάδων και ως σύνολο. Όχι, όπως γίνεται σήμερα, να χάνονται οι όποιες εμπειρίες από υπηρεσία σε υπηρεσία ώσπου στο τέλος να αποστρατεύεται κάποιος πρόωρα και άδοξα όσο ακριβά κι αν έχει κοστίσει στο ελληνικό δημόσιο η περίπτωσή του. Ή να μην ενδιαφέρεται κανείς για το φαινόμενο να αποχωρούν τα καλύτερα μυαλά από την υπηρεσία, αλλά να βρίσκουν αμέσως δουλειά στον ιδιωτικό τομέα (π.χ. σεκιούριτι κλπ).

Το ανθρώπινο κεφάλαιο της αστυνομίας πρέπει να αντιμετωπιστεί με άλλα κριτήρια και άλλη φιλοσοφία για να αποβληθεί η ρετσινιά του «μπάτσου» και να αποκτήσει πραγματική διάσταση η συνταγματική επιταγή του αστυνομικού ως δημοσίου λειτουργού - υπαλλήλου στην  υπηρεσία της κοινωνίας.

Μια άλλη κουλτούρα πρέπει να αντικαταστήσει την «μπλε κουλτούρα» της αστυνομίας με κυρίαρχα χαρακτηριστικά την ποιοτική μεταστροφή του αστυνομικού από άβουλο όργανο σε ενσυνείδητο κρατικό λειτουργό συγκεκριμένων προδιαγραφών όσον αφορά τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του. Ο σύγχρονος αστυνομικός πρέπει να πιστεύει στις ικανότητές του και να έχει το δικαίωμα να συμβάλει στη βελτίωση της επαγγελματικής του θέσης. Το σημερινό σύστημα τον αποθαρρύνει ενώ το ζητούμενο είναι ακριβώς το αντίθετο. Πώς θα αναπτύξει την αυτενέργεια που απαιτούν οι σύγχρονες ανάγκες και η πολυσύνθετη αστυνομική διαχείριση κοινωνικών ζητημάτων και προβλημάτων.

(Συνεχίζεται)